1
2
3
4
5
6
KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC CÂY ỚT
|
KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC CÂY ỚT ------o0o------ Ớt là cây rau quan trọng và sử dụng phổ biến trên thế giới. Trong ớt chứa cá loại vitamin A, C, D, các chất khoáng Ca, Fe, Na, P, S và một số loại axit amin, ngoài ra trong ớt còn chứa protein và chất béo. Gần đây ớt trở thành một mặt hàng có giá trị kinh tế vì ớt không chỉ là gia vị tươi mà còn được sử dụng trong công nghiệp chế biến thực phẩm và dược liệu để bào chế các thuốc trị ngoại khoa như phong thấp, nhức mỏi, cảm lạnh hay nội khoa (thương hàn, cảm phổi, thiên thời...) nhờ chất capsaicine chứa trong quả ớt. Ở nước ta, ớt là một loại rau gia vị có giá trị kinh tế cao, được trồng rộng rãi trong cả nước. Tuy nhiên việc canh tác ớt chưa được quan tâm, phần lớn canh tác lẻ tẻ, không đầu tư thâm canh cao nên năng suất thấp, thường chỉ đạt 800-1.000kg ớt tươi /1.000m2. Do vậy, để tăng năng suất cây ớt, ngoài các yếu tố như giống, thời tiết khi hậu…, nhà nông cần nắm vững kỹ thuật bón phân.
Hình 1: Vườn ớt
Hiện nay giống ớt được trồng phổ biến: Ớt Sừng Trâu, Chỉ Thiên, ớt Búng, ớt Hiểm... Tuy nhiên để cho năng suất cao thì giống phải có tính thích nghi cao với từng mùa vụ. Hiện nay, vụ Hè Thu có thể chọn giống ớt lai Hai mũi tên đỏ số 207, giống CN 225 đề kháng khá tốt với bệnh thán thư - nổ trái, vụ Đông Xuân có thể chọn giống P22, P34 vỏ trái dầy, màu đẹp, năng suất 10 – 15 tấn/ha tùy vùng đất, tùy điều kiện canh tác.
Ớt có thể trồng quanh năm ở những nơi có điều kiện thuận lợi, nhiệt độ thích hợp là từ 18 – 30oC. Nhiệt độ cao trên 32oC và thấp dưới 15oC cây tăng trưởng kém và ra hoa dễ rụng nụ. Ớt có thể trồng 3 vụ trên 1 năm:
Một số sâu bệnh hại nghiêm trọng như bệnh thán thư, rụng lá chân,… thường xuất phát từ đất và nguồn nước tưới, vì vậy khử trùng đất là khâu rất quan trọng. Đất: trước khi trồng cần lật lớp đất mặt phơi ải trước 20 – 30 ngày càng tốt. Trước khi bón lót 15 – 20 ngày nhà vườn nên sử dụng 500 kg vôi bột + 2 kg BASUDIN trộn đều rải cho 10.000 m2 (1 ha) để khử trùng đất, tăng độ pH, phòng trừ kiến, sâu đất phá hoại. Nếu trồng trên ruộng thấp thì trước khi trồng nên cho nước vào ngập ruộng 10 cm, rải 1.000 kg vôi cho 10.000m2 (1 ha), ngâm 7 – 10 ngày thì tháo nước và tiến hành lên liếp. Sau khi rải vôi 10 ngày sử dụng phân nhập khẩu Mỹ Zap với liều lượng 1 lít Zap pha với 2000 lít nước phun cho 5000m2 (2 lít/ha) để giải độc đất, hạn chế và kiểm soát nấm bệnh, tuyến trùng sử dụng khi đất đủ ẩm. Hệ rễ cọc của cây ớt kém phát triển, nhưng hệ rễ bàng phát triển mạnh hơn nên ớt chịu hạn tốt hơn chịu ngập với yêu cầu đất trồng ớt không chua, cơ cấu đất thoáng xốp, thoát nước tốt. vì vậy đối với những ruộng thấp thì phải lên luống. Lên luống cao 20 cm và rộng 1m.
Nên phủ bạt trước khi đặt cây để hạn chế sâu bệnh, cỏ dại và giữ kết cấu đất luôn tơi xốp cho rễ mọc khỏe về sau.
Hình 2: Hạt giống ớt Hình 3: Gieo hạt giống ớt
Hình 4: Cây ớt 5-6 lá thật Hình 5: Ớt được lên luống và màng phủ
Hình 6: Tưới nước cho ớt
Chú ý: Khi trên ruộng có cây bị bệnh do các tác nhân gây bệnh ở trong đất thì hạn chế phương pháp tưới này mà chuyển sang tưới hốc, tưới nhỏ giọt hoặc tưới phun và giảm tổi đa lượng nước tưới. Trong thời gian cây ra hoa và kết trái cần cung cấp đủ nước để ngăn ngừa rụng bông rụng trái. Tưới quá ẩm hay để quá khô hạn dễ xảy ra các trường hợp sau:
Hình 7: Tỉa lá cành cho ớt
Hình 8: Làm giàn buộc dây cho ớt
Cây ớt mang nhiều trái gặp gió mạnh dễ đổ ngã, nên cắm le (cây le dài khoảng 1m) chống đỡ, mỗi cây ớt cắm một cây le, cắm xiên buộc vào thân chính, có thể dùng dây nylon giăng dọc theo hàng để đỡ cành mang trái, hạn chế cành bị gãy khi mang trái nặng.
Ớt trồng 1 lần, thu hoạch nhiều lần. Sức sinh trưởng nhanh, trong thời gian ngắn có thể cho khối lượng thân lá và hoa quả nhiều nhưng dễ nhiễm sâu bệnh, đặc biệt là bệnh thán thư. Do vậy, trồng ớt yêu cầu dinh dưỡng đầy đủ và cân đối nhất là các dinh dưỡng trung, vi lượng. Kinh nghiệm cho thấy bón nhiều phân gà cho ớt không chỉ ít sâu bệnh mà nhiều quả, mã quả đẹp và ăn rất cay.
Bón lót toàn bộ 5 – 7 tấn phân gà ủ hoai + 500 kg supe lân + 200 kg NPK cao cấp 16-16-8-13S +Te + 20 kg Canxi Boron với hàm lượng canxi và nitrat cao để bổ sung thêm dinh dưỡng cho cây. Vì trong giai đoạn nuôi trái, trái ớt thường bị thối đuôi do thiếu canxi. Vì vậy, nhà nông cần phun bổ sung thêm Canxi và bổ sung thêm phân vi lượng có Bo để ớt dễ đậu trái và ngừa trái bị sẹo
Chia làm 5 lần bón để cung cấp dinh dưỡng cho cây ở các thời kỳ sinh trưởng khác nhau:
Đối với bón phân theo hệ thống tưới nhỏ giọt thì lượng phân bón cũng chia làm 5 lần như bón thông thường nhưng phân bón được pha loãng và bón theo hệ thống tưới mỗi ngày. Do lượng phân bón được cung cấp mỗi ngày, mặt khác dòng phân dùng để bón cùng hệ thống tưới nhỏ giọt có bổ sung các chất dễ hòa tan và hấp thu nên bộ rễ không bị quá tải mà có thể hấp thu hết hoàn toàn lượng phân bón, vì vậy khi sử dụng hệ thống bón tưới nhỏ giọt thì hàm lượng phân bón sẽ giảm đi từ 20 – 30% , lượng nước tưới cũng giảm đi 1 cách đáng kể.
Hình 9&10: tưới kết hợp bón phân cho ớt theo hệ thống nhỏ giọt
Dự trù kinh phí phân bón cho 1ha ớt/1 vụ theo hệ thống tưới nhỏ giọt:
Bảng định lượng phân bón g(ml)/cây/ngày.
Hình 11: Bệnh thối rễ và thối hạch gốc cây ớt
Hình 12&13: Bệnh thán thư trên cây ớt
Sử dụng thuốc trừ bệnh: Khi cây đã có triệu chứng nhiễm bệnh như thối trái, nổ trái, đốm lá, thối cành... điều trước tiên cần phải làm là vệ sinh ruộng ớt bằng cách cắt và thu gom bớt thân, cành, lá, trái bị bệnh đem ra khỏi ruộng thiêu huỷ hoặc chôn vùi để tránh mầm bệnh lây lan. Sau đó phun thuốc với liều tấn công 5 - 7 ngày một lần và phun liên tiếp 2 - 3 lần/1 đợt bằng cách phun luân phiên các loại thuốc Agri-life 100SL (15 – 20 ml/bình 16 lít); Eddy 72WP (50g/bình 16 lít).
Hình 14&15: Bệnh sương mai trên cây ớt
Ngoài ra nếu nếu phát hiện trên ruộng có một số cây có triệu chứng khựng lại, lá non biến dạng, đổi màu, gân nổi rõ (bà con hay gọi là lá da lợn), kể cả trái non cũng biến dạng thì nên nhổ ngay để loại bỏ nguồn bệnh vì đây là bệnh do côn trùng chích hút truyền virus không có thuốc trị.
Đối với sâu đất, sâu ăn lá, sâu đục trái hoặc rầy mật, bọ trĩ, bọ phấn, bà con có thể sử dụng luân phiên một trong các loại thuốc như sau: Brightin 1.8EC, Actimax 50WG, Thiamax 25WDG, Secure 10EC, Ammate,...
Ớt có nhiều lứa hoa, trên cây có trái chín, trái non và hoa. Sau khi trồng 60-80 ngày có trái chin, thu hoạch ớt khi trái bắt đầu chuyển màu. Ngắt cả cuống trái, tránh làm gãy nhánh. Ớt cay cho thu hoạch 35-40 ngày sau khi trổ hoa. Ở các lứa rộ, thu hoạch ớt mỗi ngày, bình thường cách 1-2 ngày thu 1 lần. Nếu chăm sóc tốt thời gian thu hoạch có thể kéo dài hơn 2 tháng , năng suất bình quân từ 7-10 tấn / ha ở giống ớt sừng trâu nếu chăm sóc tốt có thể cho năng suất cao hơn. Sau khi thu hoạch hái cả luống, tránh dập để bảo quản được lâu, không nên đổ đống dễ bị thối, trường hợp sử dụng lâu dài có thể phơi hoặc sấy khô hay làm tương ớt.
Hình 16&17: thu hoạch ớt
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
